1 sierpnia 2024 roku o godzinie 17.00, historycznej Godzinie „W”, na cmentarzu wojennym Wspólnoty Brytyjskiej w Solymár pod Budapesztem przedstawiciele polskiej dyplomacji, Ministerstwa Obrony Narodowej Węgier, Komitetu Pamięci Narodowej, miejscowej Polonii, a także akredytowanego na Węgrzech korpusu dyplomatycznego uczczili 80. rocznicę wybuchu powstania warszawskiego.
W Solymár znajdują się groby 37 polskich lotników, którzy polegli na Węgrzech w czasie lotów z zaopatrzeniem dla walczących powstańców warszawskich. Samoloty brytyjskich Królewskich Sił Powietrznych (Royal Air Force) startujące z włoskiego Brindisi, które pilotowali, zostały zestrzelone nad Węgrami przez tutejszą obronę przeciwlotniczą.
Przy krzyżu pamięci w centralnej części cmentarza wiązankę biało-czerwonych kwiatów złożył ambasador RP na Węgrzech Sebastian Kęciek. W imieniu środowiska polonijnego kwiaty złożyła rzecznik narodowości polskiej przy Zgromadzeniu Krajowym Węgier Ewa Słaba Rónayné, przedstawiciele polskich samorządów narodowościowych z przewodniczącą Ogólnokrajowego Samorządu Polskiego na Węgrzech Marią Felföldi, organizacji polonijnych: prezes współorganizatora wydarzenia – Polskiego Stowarzyszenia Kulturalnego im. Józefa Bema na Węgrzech Mária Dávid, prezes i wiceprezes Stowarzyszenia Katolików Polskich pw. św. Wojciecha Katarzyna Takácsné Kalińska i Monika Molnárné Sagun, delegacja Stowarzyszenia Węgierskich Absolwentów polskiego WAT-u i MONW.
Podczas uroczystości Mária Dávid prezes PSK im. J.Bema przypomniała, że pośród członków Stowarzyszenia Bema jeszcze kilka lat temu byli uczestnicy powstania warszawskiego, którzy wciąż pozostają inspiracją tego jak kochać ojczyznę: śp. Janina Köszeghy, śp.Ryszard Matynkowski, śp. Stanisław Gwizdalewicz i śp. Zbigniew Czarnocki. Szczególną pamięć o nich, a także wszystkich ofiarach poległych w powstaniu warszawskim i w czasie II wojny św. w modlitwie przywołał proboszcz Polskiej Parafii Personalnej w Budapeszcie ks. Krzysztof Grzelak SChr.
Cmentarz spowiły biało-czerwone kwiaty. Na grobach zapłonęły znicze . Trębacz odegrał melodie pieśni „Warszawo ma” i „Ciszy”. Wartę honorową wystawiła Grupa Rekonstrukcji Historycznych Legion Wysockiego na Węgrzech, która o Godzinie „W” symboliczną syreną przypominała wybuch powstania warszawskiego.
Tradycja zbierania się budapeszteńskiej Polonii w dniu 1 sierpnia na cmentarzu w Solymár została zapoczątkowana przez PSK im. J.Bema i ówczesnego konsula RP na Węgrzech przed dwudziestu laty i jest dowodem hołdu oddającego cześć wszystkim Powstańcom i mieszkańcom Warszawy, którzy zginęli podczas Powstania.
Inf.Głos Polonii, fot. B.Pál
