1 września 2024 roku w dniu 85. rocznicy wybuchu w Polsce II wojny światowej, na budańskim cmentarzu Farkasrét przy grobach dr Józsefa Antalla (seniora) oraz płk. Zoltána Baló, na zaproszenie PSK im. Józefa Bema zebrała się tutejsza Polonia i akredytowana na Węgrzech polska dyplomacja aby złożyć hołd wybitnym przyjaciołom i obrońcom Polaków w czasach wojny. Złożono też kwiaty na grobie pułkownika Lóránda Utassyego (pośmiertnie awansowanego na generała brygady), który jako następca Zoltána Baló w węgierskim Ministerstwie Obrony również przysłużył się polskim uchodźcom, szczególnie wojskowym.
Uroczystość prowadzili Mária Dávid i Piotr Kaczmarek. Głos zabrali: Chargé d’affaires a.i. Jacek Śladewski, a w imieniu rodziny Antalów Géza Jeszenszky oraz rodziny Baló Krisztina Tóth. Następnie w asyście kompanii honorowej wojska węgierskiego, polskich legionistów ze Stowarzyszenia im. J.Wysockiego na grobach J.Antalla, Z.Baló i L.Utassyego złożono wieńce i odmówiono modlitwy. Wśród przybyłych obecni byli przedstawiciele polskiej dyplomacji z Jackiem Śladewskim, radcą-ministrem, kierownikiem wydziału Polityczno-Ekonomicznego, płk. Sławomirem Mnitowskim. Attaché Obrony, Wojskowym i Lotniczym, Oficerem łącznikowym Policji młodszym inspektorem Bogusławem Kołdysem, I radcą, Marcinem Bobińskim I sekretarzem oraz dyrektorem Instytutu Polskiego w Budapeszcie Jarosławem Bajaczykiem. Tradycyjnie w uroczystości uczestniczyli członkowie rodzin dr Antalla i płk Baló, proboszcz Polskiej Parafii Personalnej na Węgrzech ks. Krzysztof Grzelak SChr. pracujące w Budapeszcie siostry Misjonarki Chrystusa Króla, reprezentanci polskich stowarzyszeń PSK im. J.Bema, SKP pw.św.Wojciecha, Stowarzyszenia Węgiersko-Polskiej Przyjaźni z Érd i Polsko-Węgierskiego Stowarzyszenia im. Rodziny Korompayów. Przybyli polscy samorządowcy: Maria Felföldi przewodnicząca Ogólnokrajowego Samorządu Polskiego na Węgrzech, a Stołeczny Samorząd Polski reprezentowała radna kończącej się kadencji Maryla Filó. Obecne były reprezentacje obu szkół polskich: Szkoły Polskiej przy Ambasadzie RP w Budapeszcie i Ogólnokrajowej Uzupełniającej Szkoły Polskiej i Przedszkola na Węgrzech oraz harcerze z działającej przy budapeszteńskim Domu Polskim drużynie „Czarne Bratanki”.
Mijają lata, coraz bardziej zacierają się wspomnienia o czasach kiedy droga do wolności nie była łatwa.Zmieniają się trendy, ale pamięć historyczna to nasz ponadczasowy obowiązek, a niezwykła postawa Węgier i Węgrów w tragicznym dla Polaków 1939 roku powinna być przypominana światu! Polonia Semper Fidelis !
Organizatorem spotkania tradycyjnie od lat odbywającego się 1 września na budańskim cmentarzu Farkasrét jest Polskie Stowarzyszenie Kulturalne im. J.Bema na Węgrzech.
Po zakończeniu oficjalnej uroczystości związanej z 85. rocznicą wybuchu w Polsce II. wojny światowej delegacja tutejszej Polonii złożyła kwiaty na grobie śp. Istvána Vársányiego niezapomniego Polonofila, znakomitego nauczyciela języka węgierskiego kilku pokoleń Polaków przybywających na Węgry, którego prochy spoczywają na budańskim cmentarzu Farkasrét.
Inf. Głos Polonii, fot. B.Pál
