1 sierpnia 2025 roku w Narodowym Dniu Pamięci Powstania Warszawskiego o historycznej Godzinie „W”, na cmentarzu wojennym Wspólnoty Brytyjskiej w Solymár pod Budapesztem przedstawiciele polskiej dyplomacji, miejscowej Polonii uczczili 81. rocznicę wybuchu powstania warszawskiego.
W Solymár znajdują się groby 37 polskich lotników, którzy polegli na Węgrzech w czasie lotów z zaopatrzeniem dla walczących powstańców warszawskich. Samoloty brytyjskich Królewskich Sił Powietrznych (Royal Air Force) startujące z włoskiego Brindisi, które pilotowali, zostały zestrzelone nad Węgrami przez tutejszą obronę przeciwlotniczą.
Przy krzyżu pamięci w centralnej części cmentarza wieniec z biało-czerwonych kwiatów w imieniu Ambasady RP na Węgrzech złożyli: chargé d’affaires Jacek Śladewski i kierownik Wydziału Konsularnego i Polonii Marcin Bobiński oraz dyrektor Instytutu Polskiego w Budapeszcie Jarosław Bajaczyk. Kwiaty złożyła przewodnicząca Ogólnokrajowego Samorządu Polskiego na Węgrzech Marią Felföldi, przedstawiciele organizacji polonijnych: prezes organizatora wydarzenia – Polskiego Stowarzyszenia Kulturalnego im. Józefa Bema na Węgrzech Mária Dávid, wiceprezes Stowarzyszenia Katolików Polskich pw. św. Wojciecha Monika Molnárné Sagun, dyrektor Polskiego Domu Kultury na Węgrzech, , a także delegacja Stowarzyszenia Węgierskich Absolwentów Polskiego WAT-u. Obok Polonii z Budapesztu obecna była delegacja z Székesfehérváru.
Podczas uroczystości Mária Dávid prezes PSK im. J.Bema przypomniała, że pośród członków Stowarzyszenia Bema jeszcze kilka lat temu byli uczestnicy powstania warszawskiego, którzy wciąż pozostają inspiracją tego jak kochać ojczyznę: śp. Janina Köszeghy (z domu Janina Mikoleit) , śp. Ryszard Matynkowski, śp. Stanisław Gwizdalewicz i śp. Zbigniew Czarnocki. Odmówiono modlitwę. Cmentarz spowiły biało-czerwone kwiaty, a oprócz krzyża znajdującego się w centralnym punkcie kwatery położono je na 37 grobach Polaków . Wartę honorową zaciągnęła Grupa Rekonstrukcji Historycznej Legionu Wysockiego na Węgrzech, która o Godzinie „W” dźwiękiem syreny przypomniała wybuch powstania warszawskiego.
Tradycja zbierania się budapeszteńskiej Polonii w dniu 1 sierpnia na cmentarzu w Solymár została zapoczątkowana przez PSK im. J.Bema i ówczesnego konsula RP na Węgrzech przed 21 laty i jest dowodem hołdu wobec wszystkim Powstańców i mieszkańców Warszawy, którzy zginęli podczas Powstania.
Inf.Głos Polonii, fot.Barbara Pál
